Tượng Phật nghìn mắt nghìn tay hiện giờ đang lưu giữ lại tại di tích quốc gia quan trọng chùa bút Tháp, xã Đình Tổ, thị trấn Thuận Thành, tỉnh giấc Bắc Ninh, được Thủ tướng chính phủ công nhận bảo vật quốc gia theo quyết định số:1426/QĐ-TTg, ngày 1 tháng 10 năm 2012.
Bạn đang xem: Tượng phật bà quan âm nghìn mắt nghìn tay chùa bút tháp
Tượng Phật nghìn đôi mắt nghìn tay chùa bút Tháp tạo ra tác vào gắng kỷ XVII (năm 1656), được thiết kế bằng gỗ lấp sơn son thếp vàng. Toàn diện tượng có kích thước: cao 370cm, rộng ngang 210cm, dày 115cm, cánh tay xa nhất tất cả chiều rộng 200cm.
Tượng Phật nghìn mắt nghìn tay thay kỷ XVII
Tượng Phật nghìn mắt nghìn tay chùa cây bút Tháp chia thành 4 phần: Tượng, đài sen, bệ với vành cánh tay phụ phía sau.
Phần tượng (tính trường đoản cú đài sen tột đỉnh đầu) cao 235 cm, gồm phần đầu cùng phần thân. Tượng có 11 đầu, đều phải có khuôn mặt tương đối giống nhau, sẽ là khuôn phương diện của phụ nữ đôn hậu, thai bĩnh, mang phong thái tượng chân dung. Mặt bao gồm nhìn ra phía trước, ở hai với tai gồm hai mặt phụ, đầu nhóm mũ “thiên quan”. Bên trên thiên quan lại lại có những đầu nhỏ xếp chồng lên nhau thành cha lớp: nhị lớp bên dưới mỗi lớp có ba đầu, lớp trên tất cả hai đầu, trên cùng gồm tượng Phật Adiđà bé dại ngồi xếp bằng trên tòa sen trong tứ thế thiền định. Các đầu nhỏ, tóc được chải ngược tột đỉnh rồi búi thành cuộn. Thân tượng trong tư thế ngồi xếp bằng, bàn chân phải để ngửa bên trên đùi trái, mình khoác áo cà sa với nhiều nếp gấp mềm mịn buông xuống lòng đùi, sản xuất thành các vạt nhọn chảy trên đầu gối với bệ tượng. Bụng tượng gồm dải lụa thắt kiểu nhỏ do tạo ra thế ngăn cách giữa ngực với bụng. Có tất cả 42 tay mập từ thân tượng: nhì tay chắp trước ngực theo phong cách liên hoa vừa lòng chưởng, nhị tay bỏ lên đùi với hồ hết ngón tay đan chéo biểu tượng cho dáng hành đạo cùng thiền định. Trường đoản cú lưng, sườn với vai tượng lan ra 19 hai tay ở những tư chũm ban phép, ấn quyết không giống nhau. Các cánh tay đều để trần, tròn lẳn, ngón búp măng, cổ tay treo vòng hạt minh châu giơ lên như đóa sen nở. Vòng dây chuyền được sệt lại từ những hạt tròn bé dại và buông trường đoản cú cổ xuống ngực.
Đài sen được biện pháp điệu như 1 bông sen dậy lên với ba lớp cánh bao gồm và nhị lớp cánh phụ đan xen nhau. Cánh sen tròn, khủng được tạo do đường gờ nổi, trong lòng cánh đụng mây cuộn và cúc mãn khai. Đài sen được đội vị một nhỏ rồng nổi trên mặt nước cuộn sóng. Rồng tại chỗ này có mắt lồi kép, sừng nai, tai hình lá, tóc chải ngắn ra phía sau. Mồm rồng há rộng lớn lộ rõ hàm răng với hạt minh châu tương đối lớn. Nhị tay rồng khỏe mạnh giơ cao giúp đỡ đài sen, phía bên ngoài phủ một lớp vảy đơn, bàn tay có 5 ngón với móng sắc nhọn kiểu móng gà. Những lớp sóng được tạo vị những con đường vân nhỏ dại uốn lượn, xoáy ốc; cùng bề mặt sóng điểm xuyết những con cua, trai, rùa… khôn cùng sống động.
Trang trí họa tiết trên đài sen
Bệ tượng là một trong những khối hình chữ nhật, được kết cấu hình dáng chữ công, chính giữa thu thon hơn so với bên trên và phía dưới. Cung cấp trên cùng, trọng tâm khắc chìm mẫu chữ Hán “Tuế thứ Bính Thân niên thu nguyệt cốc nhật doanh tạo” cho thấy thêm tượng được dứt vào ngày lành tháng mùa thu năm Bính Thân (1656). Cũng phần này nhưng lại ở mặt mặt khắc chiếc chữ “Nam Đồng giao Thọ phái mạnh Trương tiên sinh phụng khắc” cho biết tượng vị điêu tương khắc gia bọn họ Trương, hiệu Văn Thọ ở Nam Đồng làm. Nghệ thuật trang trí chạm khắc ở vị trí này siêu tinh xảo với rất nhiều đề tài đa dạng và phong phú như cánh sen, ô trám, vòng tròn kép….
Cấp sản phẩm công nghệ hai được làm nhỏ hơn, thụt hẳn vào vào so với các cấp khác, phương diện trước bao gồm chạm rồng cùng cá hóa long sẽ tranh nhau một quả ước trên phương diện biển để cho sóng nổi cuộn lên. Phía mặt phải bao gồm một bé lân đang vờn một viên ngọc lửa. Nhỏ lân này được va khắc theo kiểu đầu sư tử, thân gồm vảy rồng, chân có móng vuốt, đuôi bao gồm hai nhiều vân xoắn lại. Nền của những cảnh này là cây cối mọc trên đầy đủ tảng đá gập ghềnh. Nửa phía trái cũng có hiệ tượng tương tự, ở những phần góc chạm phần đa bông cúc mãn khai.
Cấp máy ba là 1 trong đài sen úp với những cánh sen đụng nổi và vẻ ngoài trang trí trên những cánh sen cũng tương tự như những cánh sen đã biểu đạt ở trên.
Cấp thứ bốn phần trang trí được diễn đạt bằng những bông cúc mãn khai theo nhiều kiểu không giống nhau ở cả ba mặt.Cấp thiết bị năm và cũng là phần đế của bệ có mặt bằng được không ngừng mở rộng hơn so với những cấp ở trên, khía cạnh trước chạm hình sư tử hí cầu, nhị mặt mặt thể hiện nay cảnh rồng múa vào mây, hình thức giống với rồng đội tòa sen, tại những góc chạm đa số cánh hoa sen và hoa cúc mãn khai.
Trang trí họa tiết trên bệ tượng
Vành tay phụ phía đằng sau tượng được tạo bởi 958 cánh tay nhỏ liên kết thành một vòng tròn bự như vầng hào quang. Bên trên đỉnh của vành tay va một nhỏ chim thiên đường, cánh chim xòe to ra hai bên, đuôi xòe rộng lớn lên phía trên. Vành tay được tô điểm bằng hai đường diềm, con đường diềm kế bên là vặn xoắn, con đường diềm trong là hàng cúc dây. Những cánh tay bé dại được xếp thành những lớp (từ 6 lớp bé dại ở dưới mang lại 14 lớp sinh sống phía trên) độ nhiều năm ngắn không giống nhau nhưng cùng có chung một hình thức tạo tác. Đặc biệt tất cả các ngón tay phần đa mở, trong tâm mỗi bàn tay bao gồm một nhỏ mắt được đụng chìm, nhịp điệu từng cánh tay cũng khác nhau tạo thành đông đảo vòng hào quang quẻ tỏa sáng bao quanh pho tượng.
Tượng Phật quan Âm thiên thủ thiên nhãn được review là thành tích kiệt tác có 1 0 2 về nghệ thuật và thẩm mỹ tạc tượng, mỹ thuật tạo hình với điêu xung khắc gỗ cầm kỷ XVII còn bảo giữ nguyên vẹn đến ngày nay. Không chỉ có vậy pho tượng còn có giá trị về mặt trung tâm linh, với chân thành và ý nghĩa Phật nghìn tay, nghìn đôi mắt để rất có thể lắng nghe, thấu hiểu mọi nỗi đau khổ của bọn chúng sinh; bịt chở, giúp sức họ trên tuyến đường đời đầy gian lao, vất vả. Điều này cũng là trình bày giáo lý nhân văn, có nhân của Phật giáo truyền thống.Tượng
Phật nghìn đôi mắt nghìntay chùa bút Tháp là một trong những tác phẩmđiêu xung khắc Phật giáo cổ có giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật cao của Việt Nam.
Hai dòng chữ Hán tự khắc trên thành bệ pho tượng quan tiền Âm nhân tình Tát nghìn mắt nghìn tay tại chùa bút Tháp (huyện Thuận Thành, tỉnh giấc Bắc Ninh) đã bật mý niên đại tương tự như danh tính của nghệ nhân tạo cho bức tượng.
Dòng chữ thời xưa “độc nhất vô nhị”
Theo sách Địa chí Hà Bắc (1982) thì chùa bút Tháp có từ đời vua è cổ Thánh Tông (1258 -1278). Thiền sư Huyền quang (đỗ Trạng nguyên năm 1297) khi có tác dụng trụ trì tại trên đây đã đến dựng ngọn tháp đá cao 9 tầng có trang trí hoa lá sen. Ngọn tháp này nay không hề nữa.
Đến cầm kỷ 17, ngôi chùa trở nên lừng danh với sư trụ trì của Hòa thượng Chuyết Chuyết (1590-1644). Ông là tín đồ tỉnh Phúc Kiến, Trung Hoa, sang việt nam năm 1633 với trụ trì ở chùa. Năm 1644, Hòa thượng viên tịch và được vua Lê sắc đẹp phong là “Minh Việt Phổ Giác Quảng Tế Đại Đức Thiền Sư".
Tiếp đó, bạn kế nghiệp trụ trì chùa cây bút Tháp là Thiền sư Minh Hạnh, học tập trò xuất dung nhan của Hòa thượng Chuyết Chuyết. Vào thời gian này, Hoàng thái hậu Trịnh Thị Ngọc Trúc (Diệu Viên) đang rời vứt cung thất, về trên đây tu hành. Thấy miếu bị lỗi nát nhiều, bà cùng con gái là công chúa Lê Thị Ngọc Duyên (Diệu Tuệ), xin phép Chúa Trịnh Tráng, rồi trút tiền của, ruộng lộc ra sức đức để duy tu lại ngôi chùa. Đến năm 1647, miếu mới được thiết kế xong.
Chùa phong cách thiết kế theo kiểu “Nội Công ngoại Quốc”. Về cơ bản, bài bản và kết cấu của chùa cây bút Tháp bây giờ chính là ngôi miếu được sản xuất trong thời kỳ đó. Hoàng thái hậu Trịnh Thị Ngọc Trúc cũng đó là người đang giao nhiệm vụ cho một nghệ nhân tạo cho bức tượng Phật quan lại Âm nghìn đôi mắt nghìn tay độc đáo và khác biệt nhất Việt Nam.
Liên quan tới nguồn gốc của pho tượng, trên vùng đất Thuận Thành vẫn còn đấy lưu truyền một mẩu truyện nhóm color liêu trai: vào năm 1647, nghệ nhân chúng ta Trương được Hoàng Thái hậu Trịnh Thị Ngọc Trúc triệu vào cung, giao trách nhiệm tạo một tượng Phật Bà vừa biểu thị triết lý sâu sát nhà Phật vừa biểu đạt tài trí của bạn phụ nữ. đón nhận ý chỉ, người nghệ nhân sẽ xin Hoàng Thái hậu mang đến về nghiên cứu.
 |
Toàn cảnh chùa cây bút Tháp. |
Sau đúng chín tháng ẩn mình nơi rừng sâu, hang đá sau, nghệ nhân bọn họ Trương về bên trong bộ dạng râu tóc bù xù, da bọc xương nhưng hai con mắt sáng quắc và dâng lên Hoàng Thái hậu bản phác thảo Phật Bà nghìn đôi mắt nghìn tay. Cầm phiên bản phác thảo, Hoàng Thái hậu đã như thấy Phật hiện trước mặt, vô cùng vui mừng ban lệnh làm cho ngay.
Liêu tục vào 9 năm ròng rã lao hễ miệt mài, nghệ nhân chúng ta Trương thuộc với cộng sự là đầy đủ thợ mộc tài hoa, thợ đánh lành nghề bậc nhất thời đó và phần đông nhà trả thị dày tay nghề đã xong xuôi tuyệt phẩm Phật Bà nghìn đôi mắt nghìn tay.
Để khẳng định niên đại tương tự như tác giả đúng mực của bức tượng, những nhà nghiên cứu và phân tích đã suôn sẻ tìm thấy loại chữ xung khắc trên bệ tượng. Dòng chữ này có nội dung: “Tuế lắp thêm Bính Thân niên, thu nguyệt ly nhật doanh tạo” với “Nam Đông giao, thọ nam, Trương tiên sinh phụng khắc”. Những nhà nghiên cứu đó là trường hợp riêng biệt của những bức tượng bái ở nước ta có khắc khắc ghi thời gian hoặc tên nghệ nhân tạc, nặn.
Theo các nhà phân tích đã dịch cùng đoán định rằng: nam Đông là địa chỉ, Văn Thọ là tên gọi hiệu, Trương là họ, tiên sinh là bậc trí giả, phụng tương khắc là phụng mệnh trời khu đất dựng tượng để thờ. Bức tượng được dứt vào một ngày lành, tháng mùa thu năm Bính Thân, tức năm 1656.
Đại Đức thích Thanh đánh – Trụ trì chùa bút Tháp cho hay, trong văn bia giữ lại tại ngôi chùa Mật Đa (tỉnh Thanh Hóa) có đánh dấu rằng, bậc vĩ nhân họ Trương này cũng đã từng có lần tạc một bức tượng mang hình hình ảnh một Đức quan lại âm tại đây. Bức tượng phật
Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Nghi, bảo tàng Mỹ thuật nước ta đã điều tra khảo sát khoảng 24 văn bia trên chùa bút Tháp cũng như dụng công khảo cứu vớt gia phả bọn họ Trương giữ lại tại Viện Hán Nôm nhưng không thu được kết quả liên quan lại đến cái chữ trên. Khi tìm về làng nghề chạm khắc truyền thống lâu đời ở hải dương cũng ko thấy gồm dòng bọn họ này trong làng.
Trong lúc đó hai chữ “Nam Đông” cũng khiến cho các nhà nghiên cứu băn khoăn khi trường đoản cú hỏi đây tất cả thực chỉ là địa chỉ của vị nghệ nhân bọn họ Trương này? những nhà phân tích vẫn chưa khám phá được rằng đây bao gồm thực là 1 trong những địa danh hành chính thuộc thời công ty Hậu Lê tốt không? có không ít giả thiết được đặt ra xung quanh nhị chữ “Nam Đông”.
Điển hình là đưa thiết về việc “Đông Nam” liệu có phải là điêu xung khắc gia bọn họ Trương làm mang lại tước nam giới – Công, hầu, bá, tử, nam với lấy hiệu là Văn Thọ. Nhưng do chưa kiếm được đáp án đúng chuẩn nên họ tạm hài lòng với đáp án: Điêu tương khắc gia chúng ta Trương, hiệu Văn Thọ, làm mang lại tước phái mạnh là người sáng tác của pho tượng quan liêu Âm bồ Tát nghìn đôi mắt nghìn tay nghỉ ngơi chùa cây viết Tháp.
 |
Pho tượng tam chũm chùa cây viết Tháp. |
Vũ trụ thu nhỏ dại trong tượng quan tiền Âm
Tượng quan âm nghìn đôi mắt nghìn tay được tạo ra tác và cấu thành vị bốn phần tử gồm: Tượng; Đài sen; Bệ tượng và vành tay phụ phía sau. Tượng có chiều cao gồm cả phần bệ là 3,7 m, ngang 2,1m, dày 1,15 m. Cánh tay xa nhất có chiều dài là 200 cm, tượng có 11 đầu, 42 tay mập và 958 tay nhỏ dài ngắn khác nhau. Tính tự đài sen lên, tượng cao 235 cm. Đầu rồng team tòa sen cao 30 cm, bệ tượng cao 54 cm.
Trong những bức tượng thờ tại Việt Nam luôn đề cao việc thể hiện nay triết lý đơn vị Phật thông qua ngôn ngữ sản xuất hình và bức tượng Phật quan lại Âm nghìn mắt nghìn tay này đã biểu đạt được một cách xuất sắc đẹp điều đó. Bức tượng là sự việc tổng hòa của quy qui định vũ trụ âm dương năm giới và chén bát quái, luôn luôn bao hàm các cặp phạm trù trái lập nhưng thống nhất: Dương – Âm; Thiện - Ác, Đỏ - Đen, sáng sủa - Tối, Trời - Đất.
Tượng quan lại Âm được gia công theo thế tam tài giả, diễn tả mối quan hệ hợp lý giữa Thiên – Địa – Nhân. Vòng tròn phía sau bức tượng gắn sát một ngàn bàn tay, trong những bàn tay được tự khắc một nhỏ mắt biểu tượng cho Trời. Trời là hiện thân của chiếc thiện, 3 tia nắng thể hiện điều ấy trong vũ trụ là: khía cạnh trời, khía cạnh trăng và những vì sao.
